W codziennej praktyce często spotykam się z pytaniami o to, czy osoba prowadzący własną działalność gospodarczą i współpracujący z firmą na zasadach B2B ma prawo do płatnego urlopu. W relacji B2B takiego ustawowego uprawnienia nie przewiduje się, ponieważ nie występuje tu klasyczny stosunek pracy.

W przeciwieństwie do umowy o pracę, sam fakt zarejestrowania działalności gospodarczej oznacza, że jednoosobowy przedsiębiorca samodzielnie decyduje o swojej organizacji czasu pracy. Nie otrzymuje więc gwarantowanego wymiaru płatnego urlopu jak w ramach umowy u pracę. Jednak może negocjować przerwy w świadczeniu usług w ramach kontraktu z firmą, za które to przerwy zachowa prawo do wynagrodzenia. Z mojego doświadczenia wynika, że z perspektywy ochrony socjalnej na B2B trzeba od razu uwzględnić nie tylko kwestie urlopu, ale też zabezpieczenie w razie choroby.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe

Dla wielu osób największą różnicą między etatem a B2B jest zasiłek chorobowy. W przypadku osoby zatrudnionej na umowę o pracę prawo do wynagrodzenia za czas choroby jest regulowane przez Kodeks pracy (co do zasady 33 dni prawa do wynagrodzenia chorobowego, a następnie 180 dni prawa do zasiłku chorobowego). Natomiast przedsiębiorca może uzyskać zasiłek chorobowy wyłącznie wtedy, gdy przystąpi do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w ZUS.
Decyzja o tym, czy przystąpić do ubezpieczenia, zależy od indywidualnej oceny ryzyka i kosztów składek. Należy pamiętać, że samo opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe, ale składka chorobowa wcale nie. Jeśli jednak zależy komuś na zabezpieczeniu w razie niedyspozycji, to dobrowolne ubezpieczenie chorobowe jest kluczowe.
Ważne jest terminowe opłacanie składek. W przypadku opóźnień ZUS może uznać, że przedsiębiorca utracił prawo do zasiłku, co w praktyce prowadzi do nieprzyjemnych sytuacji i sporów.

ZUS dla samozatrudnionych a ochrona socjalna

Jednoosobowy przedsiębiorca ponosi samodzielnie koszty ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, wypadkowego i zdrowotnego. Jeśli zdecyduje się także na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, zyskuje prawo do zasiłku chorobowego przedsiębiorcy.
Wiele osób pyta, ile wynosi taki zasiłek. To zależy od wysokości odprowadzanych składek. Najniższa podstawa wymiaru składek pozwoli na relatywnie skromne świadczenie w razie choroby, dlatego niektórzy rozważają dobrowolne podwyższanie składek.
W praktyce spotkałam się z różnymi modelami ustalania wysokości składek, jednak przestrzegam przed opłacaniem zawyżonych kwot krótkotrwale tylko po to, by uzyskać wysoki zasiłek. ZUS coraz częściej weryfikuje takie sytuacje i kwestionuje deklarowane podstawy.

Negocjacje z klientem a kwestia urlopu

Choć prawo nie gwarantuje w B2B płatnego urlopu, nic nie stoi na przeszkodzie, by kwestia ta została uregulowana w umowie z kontrahentem. W praktyce można wprowadzić zapisy, które przyznają programiście pewną pulę „wolnych dni” w skali roku.
Często w kontraktach B2B pojawiają się postanowienia o możliwości przerwania świadczenia usług na określony czas, z zachowaniem lub bez zachowania wynagrodzenia. Wszystko zależy od indywidualnych ustaleń i konstrukcji rozliczeń.
Z punktu widzenia ochrony socjalnej na B2B istotne jest również, by przewidzieć sytuacje dłuższej nieobecności (np. w razie długotrwałej choroby). Tutaj właśnie przydaje się zasiłek, jeśli przedsiębiorca opłaca składkę chorobową.

Podsumowanie i rekomendacje

W modelu B2B nie przysługuje urlop jaki jest przewidziany przez kodeks pracy przy umowie o pracę. Osobie współpracującej na własnej działalności gospodarczej płatny urlop nie przysługuje z mocy prawa, ale można próbować wynegocjować odpowiednie zapisy w umowie.
W kwestii zasiłku chorobowego przedsiębiorcy kluczowe jest dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Jego opłacanie oznacza dodatkowy koszt, ale też zapewnia realną ochronę w razie niedyspozycji zdrowotnej.
Z mojego doświadczenia wynika, że odpowiedzialne podejście do ZUS dla samozatrudnionych i świadome planowanie spraw socjalnych pozwalają uniknąć trudnych sytuacji w przyszłości. Dlatego zawsze sugeruję dokładną analizę potrzeb i konsultację z prawnikiem lub doradcą podatkowym, by optymalnie zaplanować zarówno urlop, jak i ochronę na wypadek choroby.

Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące umowy B2B, jej szczegółów lub potrzebujesz wsparcia prawnego w negocjacjach, zachęcam do kontaktu. Razem przeanalizujemy Twoją sytuację i pomogę wybrać optymalne rozwiązanie.