W swojej praktyce prawniczej bardzo często spotykam się z wątpliwościami dotyczącymi tego, jak rozumieć pojęcie „podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną”. Na pozór może się wydawać, że jest to po prostu każda firma działająca w tej samej branży. Jednak w rzeczywistości kwestia ta jest znacznie bardziej złożona i zależy od wielu czynników.

W artykule wyjaśniam, czym właściwie jest działalność konkurencyjna, czy zawsze musi być związana z tym samym kodem PKD, a także jakie elementy warto wziąć pod uwagę, aby prawidłowo ustalić, czy dana firma stanowi realną konkurencję.

Znaczenie pojęcia „działalność konkurencyjna”

Pod pojęciem „działalność konkurencyjna” rozumie się wszelkie formy aktywności gospodarczej, które w sposób realny zagrażają interesom innego przedsiębiorcy. Chodzi zatem o takie przypadki, gdy potencjalny klient staje przed wyborem usług czy towarów, które w praktyce zaspokajają te same potrzeby, co oferta dotychczasowego kontrahenta. Innymi słowy może wybrać ofertę przedsiębiorcy lub jego konkurenta.

Nie zawsze wystarczy, by oba podmioty działały w podobnej branży. Jeśli profil działalności jest zbliżony, a wytwarzane produkty czy świadczone usługi odpowiadają na te same potrzeby rynkowe, to wówczas można mówić o konkurencji. Jednak każda sytuacja wymaga indywidualnej oceny, bo niekiedy wystarczy subtelna różnica w asortymencie czy modelu biznesowym, by ryzyko konkurowania było niewielkie.

Błędne założenie, że musi być dokładne pokrycie oferty, prowadzi do nieporozumień. Konkurencją może być bowiem także działalność, która – choć teoretycznie inna – w praktyce zapewnia klientom podobne korzyści. Skłania to do daleko idących w skutkach obwarowań i w ostateczności może czasem powodować, że w istocie nie jest możliwa jakakolwiek współpraca z innym podmiotem.

Czy PKD przesądza o konkurencyjności?

Często spotykam się z pytaniem, czy fakt posiadania określonego podobnego lub zbliżonego kodu PKD do drugiego podmiotu od razu oznacza, że prowadzimy działalność konkurencyjną. Otóż nie zawsze. Kod PKD bywa jedynie punktem wyjścia i nie odzwierciedla w pełni faktycznej oferty przedsiębiorcy. Wiele firm działa w różnych obszarach, często znacznie szerszych, niż wskazuje ich formalny rejestr działalności.

W praktyce zdarza się, że dwa podmioty mają identyczny kod PKD, ale w rzeczywistości oferują zupełnie odmienne usługi. Z drugiej strony, możliwe jest, że przedsiębiorstwa z innymi kodami PKD mają w ofercie dokładnie taki sam zakres usług, co w efekcie sprawia, że konkurują o tych samych klientów.

Tak naprawdę kluczowe jest pytanie: czy klienci mogą zamiennie skorzystać z usług tych firm i czy zastąpienie jednego dostawcy przez innego będzie dla nich bezproblemowe? Jeżeli tak, to mówimy o działalności konkurencyjnej, niezależnie od kodów widniejących w dokumentach rejestrowych.

Inne okoliczności decydujące o konkurencji

Aby prawidłowo ustalić, czy dana działalność rzeczywiście konkuruje z inną, warto uwzględnić m.in.:

• faktyczny zakres świadczonych usług i oferowanych produktów,
• krąg potencjalnych odbiorców (czy pokrywa się z kręgiem innej firmy),
• sposób działania na rynku (metody marketingowe, kanały sprzedaży),
• skalę i zasięg terytorialny (lokalny, krajowy, międzynarodowy).

Sam kod PKD nie przesądza o tym, czy istnieje istotne zagrożenie dla dotychczasowego przedsiębiorcy. Nie bez znaczenia są też czynniki takie jak strategia cenowa czy dodatkowe usługi, które zapewniają przewagę konkurencyjną.

Podsumowanie

Ustalając, czy ma się do czynienia z działalnością konkurencyjną, należy kierować się przede wszystkim realnym wpływem na rynek i decyzje klientów. Analiza powinna objąć nie tylko wpisane do rejestru kody PKD, lecz także faktyczne operacje gospodarcze i sposób funkcjonowania firmy w praktyce.

Z perspektywy przedsiębiorcy ważne jest, by dbać o jasne i szczegółowe zapisy w umowach o zakazie konkurencji (jeżeli są stosowane), a także dokładnie przyglądać się temu, jakie usługi i produkty oferują potencjalni rywale. Tylko w taki sposób można właściwie zabezpieczyć swoje interesy i uniknąć niepotrzebnych nieporozumień.

Mam nadzieję, że te wskazówki okażą się przydatne i pomogą lepiej zrozumieć, czym w praktyce jest działalność konkurencyjna – oraz dlaczego samo PKD nie zawsze wystarcza, by jednoznacznie określić, kiedy rzeczywiście mamy do czynienia z konkurencją.