Jako prawnik często słyszę pytania: „Straciłem klientów przez opóźnienie, ale też nerwy i czas. Czy dostanę zadośćuczynienie za stres?” Art. 471 KC skupia się na szkodach majątkowych. W skrócie: chodzi o stratę finansową lub utracone korzyści, np. mniejsze obroty sklepu online z powodu wadliwego wdrożenia.

Odszkodowanie w liczbach, nie w emocjach

Prawo w relacjach kontraktowych nie przewiduje standardowego zadośćuczynienia za krzywdy niemajątkowe (np. stres czy dyskomfort). Jeśli umowa nie stanowi inaczej, dostaniesz rekompensatę za straty finansowe. To dobra wiadomość, jeśli jasno potrafisz wyliczyć szkody (np. braki w dostawie serwerów spowodowały spadek sprzedaży o 20% w danym okresie), ale gorsza, jeśli liczysz na naprawienie „cierpień moralnych”.

Co może być szkodą majątkową w biznesie online?

Szkodą majątkową w biznesie online moga być:

• Utrata spodziewanych zysków z wprowadzenia nowej funkcjonalności,
• Koszty zakupu zastępczego rozwiązania (np. wynajęcie w pośpiechu innej infrastruktury od innego dostawcy),
• Dodatkowe wydatki na naprawy, korekty w kodzie, aktualizacje poprawiające niedoróbki pierwotnego wykonawcy.

A co, jeśli umowa milczy?

Jeżeli umowa nie przewiduje rozszerzenia odpowiedzialności na szkody niemajątkowe, nie masz co liczyć na zadośćuczynienie za nerwy i poświęcony czas. Prawo dopuszcza jednak modyfikacje umowne. Możesz więc z góry, w trakcie negocjacji, ustalić, że określony rodzaj niedogodności czy strat niematerialnych też zostanie uwzględniony.

Wyjątki i przypadki szczególne

Są sytuacje, np. w turystyce lub rozrywce (tzw. odszkodowanie za zmarnowany urlop), w których przepisy szczególne pozwalają na rekompensatę za doznany dyskomfort. W klasycznych relacjach B2B IT i e-commerce trudno jednak o takie wyjątki.

Podsumowanie

Art. 471 KC to tarcza dla Twojego majątku – możesz żądać rekompensaty za realne straty w biznesie. Nie jest to jednak narzędzie do walki o zadośćuczynienie za stres. Jeśli Twoje serwery padły przez wadliwą usługę i straciłeś kontrakty, dostaniesz odszkodowanie za utracone korzyści lub poniesione koszty, ale nie za nerwy. W efekcie warto tak konstruować umowy, by jasno określić oczekiwania i ewentualną kompensację nie tylko w wymiarze finansowym, lecz także, jeśli to zasadne, uwzględnić formy rekompensat za niemajątkowe niedogodności. Jeśli masz wątpliwości co do zawartych umów chętnie pomogę i przeprowadzę analizę umowy i przepisów prawa. Wspólnie znajdziemy dobre rozwiązanie!