Jako prawnik pracujący z firmami w tym technologicznymi widzę, jak często dochodzi do sporów na tle jakości i terminowości realizacji umów. Czy brak dostawy oprogramowania to już „niewykonanie”? A może serwery dostarczone z opóźnieniem i z niższą niż obiecano wydajnością to „nienależyte wykonanie”? W praktyce te kategorie mają znaczenie, choć w obu przypadkach możesz dochodzić odszkodowania.

Przykłady z branży IT

• Niewykonanie: Zamówiłeś aplikację mobilną z terminem wdrożenia do 30 marca, a do dzisiaj (w połowie kwietnia) nie otrzymałeś ani fragmentu działającego produktu.
• Nienależyte wykonanie: Aplikacja została dostarczona, ale brakuje kluczowego modułu analitycznego. System działa, lecz nie spełnia w pełni umówionego celu.

Dlaczego to takie ważne?

Te dwa pojęcia, choć wydają się techniczne, pozwalają lepiej opisać stan faktyczny i dobrać adekwatne roszczenia. W obu sytuacjach art. 471 KC daje możliwość dochodzenia odszkodowania, ale:

• Przy niewykonaniu masz zwykle prawo żądać natychmiastowego naprawienia szkody lub dostarczenia świadczenia w naturze (jeśli to wciąż możliwe).
• Przy nienależytym wykonaniu możesz dążyć do poprawy jakości, usunięcia wad lub otrzymania finansowej rekompensaty za spadek wartości otrzymanego świadczenia.

Czego możesz żądać?

• Przy niewykonaniu:
  • Domagaj się spełnienia świadczenia (dostarczenia produktu),
  • Jeśli to bezcelowe, żądaj odszkodowania (pokrycia strat związanych z brakiem rozwiązania IT na czas).
• Przy nienależytym wykonaniu:
  • Zażądaj naprawienia wady,
  • W skrajnych przypadkach – odszkodowania za pomniejszoną wartość świadczenia.

Strategia dochodzenia roszczeń

Pamiętaj, że często kluczowe będzie dla Ciebie wykazanie, że dane świadczenie nie spełnia głównego celu umowy. Jeśli kluczowa funkcja aplikacji nie działa, możesz argumentować, że to de facto niewykonanie. Jeśli drobna funkcjonalność zawodzi, ale główny mechanizm działa prawidłowo, możemy mieć do czynienia z nienależytym wykonaniem. To rozróżnienie może zaważyć na rozmiarze odszkodowania i strategii procesowej.

Podsumowanie

Niewykonanie i nienależyte wykonanie to dwa różne stany faktyczne, ale oba dają Ci możliwość żądania naprawienia szkody. Warto jednak pamiętać, że odpowiednia kwalifikacja sytuacji wpłynie na argumentację prawną i wysokość roszczeń. Kluczem do właściwego rozwiązania problemu jest analiza umowy i przepisów prawa. Znając różnicę, możesz precyzyjniej sformułować żądania i skuteczniej bronić swoich interesów.