Jako prawnik często doradzam przedsiębiorcom oraz pracownikom w kwestiach związanych z odpowiedzialnością finansową za szkody wyrządzone w mieniu firmowym. Temat ten budzi szczególne zainteresowanie w branży technologicznej i IT, gdzie mienie powierzone – takie jak sprzęt komputerowy, oprogramowanie czy dane – ma wysoką wartość. W tym artykule przybliżę kluczowe aspekty, w tym przepisy wynikające z art. 124 Kodeksu pracy.

Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone – Art. 124 Kodeksu pracy

Art. 124 Kodeksu pracy dotyczy mienia powierzonego pracownikowi z obowiązkiem zwrotu lub rozliczenia się. Są to sytuacje, w których pracownik przejmuje pieczę nad określonymi przedmiotami, np.:

• Sprzętem elektronicznym (laptopy, telefony).
• Narzędziami pracy, takimi jak oprogramowanie czy klucze dostępowe.
• Środkami pieniężnymi lub innym mieniem powierzonym do wyliczenia się.

W przypadku szkody w takim mieniu pracownik ponosi odpowiedzialność w pełnej wysokości, co odróżnia tę sytuację od szkód wyrządzonych np. nieumyślnie w zwykłym mieniu pracodawcy. Jednakże pracodawca musi udowodnić, że:

1. Mienie zostało powierzone zgodnie z procedurami (np. protokołem zdawczo-odbiorczym).
2. Pracownik miał warunki, by prawidłowo zabezpieczyć powierzone mienie.

Winna czy niewinna szkoda – na czym polega różnica?

Odpowiedzialność za mienie powierzone różni się od szkód wyrządzonych z winy nieumyślnej w zwykłym mieniu firmowym. Przykład:

• Jeśli pracownik przypadkowo uszkodzi laptop, odpowiada maksymalnie do trzykrotności wynagrodzenia.
• Jeśli laptop został mu powierzony protokołem, a ten np. zgubił go, odpowiada za całość straty.

Pracownik może uwolnić się od odpowiedzialności, jeśli wykaże, że szkoda powstała:

• Z przyczyn niezależnych od niego (np. kradzież mimo odpowiednich zabezpieczeń).
• Z winy pracodawcy, np. niewłaściwego miejsca przechowywania sprzętu.

Jak ograniczyć ryzyko po obu stronach?

Przedsiębiorcy mogą minimalizować ryzyko poprzez wprowadzenie odpowiednich procedur:

• Sporządzanie protokołów przy przekazaniu mienia.
• Jasne instrukcje dotyczące korzystania i zabezpieczania sprzętu.
• Regularne szkolenia z zasad bezpieczeństwa.

Z kolei pracownicy powinni:

• Dbać o mienie zgodnie z procedurami.
• Upewnić się, że powierzenie mienia zostało odpowiednio udokumentowane.
• Informować pracodawcę o wszelkich zagrożeniach związanych z powierzonym sprzętem.

Praktyczny przykład – co zrobić w razie szkody?

Załóżmy, że pracownikowi powierzono laptopa i telefon, które zaginęły podczas podróży służbowej. W takim przypadku należy:

1. Sprawdzić, czy mienie było odpowiednio zabezpieczone, np. w hotelowym sejfie.
2. Zgłosić szkodę pracodawcy i udokumentować okoliczności (np. kradzież zgłoszona na policji).
3. Ustalić, czy szkoda wynikała z zaniedbania pracownika czy czynników niezależnych.

Podsumowanie – współpraca i prewencja to podstawa

Odpowiedzialność finansowa pracownika, szczególnie za mienie powierzone, wymaga szczególnej ostrożności zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika. Przedsiębiorcy powinni zadbać o procedury, a pracownicy o przestrzeganie zasad bezpieczeństwa.

Jeśli masz pytania dotyczące Art. 124 Kodeksu pracy lub potrzebujesz porady w sprawie konkretnej sytuacji, zachęcam do kontaktu z naszą kancelarią. Razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie.