Coraz częściej pracodawcy decydują się na współpracę z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą. Model B2B jest popularny zwłaszcza w branży IT, e-commerce i usługach kreatywnych. Pojawia się jednak pytanie – czy i w jakim zakresie można nadzorować takiego współpracownika?

Choć osoba świadcząca usługi w ramach B2B nie jest pracownikiem, wiele firm nieświadomie stosuje wobec niej te same standardy, co wobec osób zatrudnionych na umowę o pracę. Takie podejście może jednak prowadzić do ryzyka przekwalifikowania umowy cywilnoprawnej na stosunek pracy.

Granice nadzoru w modelu B2B

Trzeba pamiętać o jednej z najważniejszych kwestii: W relacji B2B nadrzędnym celem jest wykonanie określonego rezultatu – usługi, projektu lub produktu. Osoba współpracująca w ramach umowy cywilnoprawnej zachowuje swobodę co do sposobu i organizacji pracy. Nadzór nad taką osobą powinien ograniczać się wyłącznie do kontroli efektów jej działań.

Nie powinno mieć miejsca:

• ustalanie sztywnych godzin pracy,
• nakazywanie osobistego stawiennictwa codziennie w biurze lub w innym miejscu,
• kontrolowanie, w jaki sposób wykonuje zadania krok po kroku.

Możliwa jest natomiast:

• kontrola jakości wykonanej usługi lub produktu,
• weryfikacja zgodności z umową,
• egzekwowanie ustalonych terminów i rezultatów.

Polecenia służbowe a zlecenia w umowie B2B

W wyroku z dnia 25 kwietnia 2014 r., sygn. II PK 200/13, Sąd Najwyższy wskazał:

„Wprawdzie w ramach stosunku pracy pracodawca może zlecić wykonywanie pracownikowi poleceń wydawanych przez podmiot, którym pracodawca nie pozostaje w stosunku pracy (…), ale przecież także w ramach klasycznych stosunków cywilnoprawnych zleceniodawca może zobowiązać zleceniobiorcę do wykonywania poleceń wydawanych mu przez wskazany (…) podmiot.”

Oznacza to, że w B2B można ustalić, że konkretna osoba będzie koordynować działania współpracownika. Nie wolno jednak tworzyć relacji przypominającej podporządkowanie typowe dla etatu.

To rozróżnienie jest istotne. Jeśli kontraktor w praktyce wykonuje polecenia, w określonym czasie i miejscu, pod nadzorem przełożonego, to taka umowa może zostać uznana za stosunek pracy – nawet jeśli została podpisana jako cywilnoprawna.

Ryzyka dla przedsiębiorcy

Niewłaściwe sprawowanie nadzoru nad osobą współpracującą B2B może prowadzić do:

• przekwalifikowania umowy przez sąd pracy na umowę o pracę,
• obowiązku zapłaty zaległych składek ZUS i podatków,
• odpowiedzialności odszkodowawczej.

Aby uniknąć tych zagrożeń, należy pamiętać o podstawowych różnicach między pracą a usługą:

• współpracownik działa samodzielnie i niezależnie,
• zleceniodawca nie powinien ingerować w sposób działania zleceniobiorcy czy wykonawcy.

Podsumowanie

Nadzór nad osobą współpracującą w ramach kontraktu B2B jest dopuszczalny, ale musi być ograniczony. Współpraca powinna polegać na monitorowaniu efektów, nie sposobu pracy. Kluczem jest odpowiednie skonstruowanie umowy i konsekwentne przestrzeganie jej zapisów w praktyce. Jeżeli pojawiają się wątpliwości co do zakresu dopuszczalnych działań – warto skonsultować się z prawnikiem.

Jako prawniczka z doświadczeniem w obsłudze relacji B2B, pomagam przygotowywać bezpieczne umowy i wspieram w analizie ryzyk. Zachęcam do kontaktu – wspólnie znajdziemy rozwiązania dostosowane do realiów Państwa działalności.