Od lat doradzam osobom, które rozpoczynają działalność gospodarczą. Często spotykam się z pytaniem o możliwość skorzystania z ulgi na start, zwłaszcza jeśli w grę wchodzi świadczenie usług na rzecz byłego pracodawcy. Może się wydawać, że to idealne rozwiązanie: kontynuowanie współpracy z firmą, którą się dobrze zna, a przy tym korzystanie z niższych obciążeń. Jednak przepisy potrafią zaskoczyć.

Zasady ulgi na start

Ulga na start to jedna z preferencji oferowanych osobom, które po raz pierwszy (lub ponownie po dłuższej przerwie tj. po upływie 60 miesięcy) rejestrują działalność gospodarczą. Zgodnie z Ustawą: Prawo Przedsiębiorców, Art. 18 ust. 1:
„Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.”

Wynika z tego wyraźnie, że kluczowe znaczenie ma rodzaj wykonywanych usług. Jeśli pokrywają się one z tym, co wcześniej robiono w ramach etatu, ulga na start nie będzie dostępna.

Dlaczego tożsamość usług ma znaczenie?

Z praktyki wiem, że nie każdy zdaje sobie sprawę, że jedynie zmiana zakresu czyności może pozwolić na skorzystanie z preferencji. Jeśli przedsiębiorca świadczy dokładnie takie same usługi jak przy wcześniejszym zatrudnieniu, ulga na start zostaje wyłączona.

Innymi słowy: nie można korzystać z ulgi, jeśli po prostu odtwarza się identyczny zakres zadań wykonywanych w ramach umowy o pracę. Gdy zmiana profilu jest zachowana, nowy przedsiębiorca może nadal uzyskać zwolnienie z obowiązkowych składek przez 6 miesięcy.

Przykład

Pan Marek przez dwa lata pracował w firmie informatycznej X jako frontend developer i zajmował się tam tworzeniem interfejsów aplikacji webowych. Rozwiązał umowę o pracę z końcem grudnia 2022 roku. W lutym 2023 roku postanowił założyć działalność gospodarczą, by świadczyć szeroko pojęte usługi programistyczne. Początkowo liczył na możliwość ulgi na start. Jednak były pracodawca zaproponował mu kontynuowanie dokładnie tych samych obowiązków, jakie dotychczas wykonywał w ramach etatu, czyli przygotowywanie interfejsów i implementowanie warstwy wizualnej stron.

Zgodnie z przepisem (Ustawa: Prawo Przedsiębiorców, Art. 18 [Ulga na start w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych]), przedsiębiorca nie może korzystać z ulgi, jeśli wykonuje na rzecz byłego pracodawcy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym czynności tożsame z tymi realizowanymi wcześniej w ramach stosunku pracy. W opisanej sytuacji, ponieważ Pan Marek nadal miałby się zajmować dokładnie takimi samymi zleceniami jak w czasie zatrudnienia na etacie, nie przysługuje mu 6-miesięczne zwolnienie z opłacania składek. Gdyby jednak zmienił zakres usług – na takie, których wcześniej nie wykonywał – wówczas ulga byłaby możliwa, o ile nie występowałaby zbieżność zadań z obowiązkami wynikającymi z jego byłej umowy o pracę.

Trzeba jednak pamiętać, że taki scenariusz w praktyce wystąpi dość rzadko. Wiele osób rozpoczyna działalność, by natychmiast świadczyć usługi i już od pierwszego dnia współpracować z dawną firmą. W takim przypadku ulga na start nie zadziała, jeśli zakres prac jest tożsamy z poprzednim zatrudnieniem.

Podsumowanie

Na koniec zwracam uwagę, żeby dokładnie zbadać, czy oferowana usługa różni się od tej wykonywanej w poprzednim stosunku pracy. W razie wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże ocenić stan faktyczny i dostosować zakres działalności do wymogów ulgi.

Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące umowy o pracę czy umowy B2B lub potrzebujesz wsparcia prawnego w negocjacjach, zachęcam do kontaktu. Razem przeanalizujemy Twoją sytuację i pomogę wybrać optymalne rozwiązanie.