Pracodawcy bardzo często oczekują podpisania przez pracowników umów o zakazie konkurencji. Często podpisanie tzw. „lojalki” jest również wymagane w przypadku współpracy B2B.

Na czym polega zakaz konkurencji?

Zakaz konkurencji to klauzula umowna, która ma na celu ochronę interesów przedsiębiorstwa przez zobowiązanie pracownika lub kontrahenta do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej. Może ona dotyczyć zarówno pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jak i współpracowników na umowach B2B (business-to-business).

Zakaz konkurencji przy umowach o pracę

Zakres i warunki:

1. Czas obowiązywania: Zakaz konkurencji może obowiązywać zarówno w trakcie trwania stosunku pracy, jak i po jego ustaniu.
2. Odszkodowanie: Jeśli zakaz konkurencji obowiązuje po ustaniu stosunku pracy, pracodawca jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania. Odszkodowanie to musi wynosić co najmniej 25% wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika przed zakończeniem umowy.
3. Forma: Zakaz konkurencji musi być zawarty na piśmie, w przeciwnym razie jest nieważny.
4. Zakres: Zakaz konkurencji musi być precyzyjnie określony pod względem zakresu działalności konkurencyjnej, terytorium i okresu jego obowiązywania.

Kiedy jest nieważny:

1. Brak odszkodowania: Niewskazanie odszkodowania w przypadku zakazu obowiązującego po ustaniu stosunku pracy.
2. Nadmierny zakres: Zbyt szeroki zakres zakazu konkurencji może zostać uznany za niezgodny z zasadami współżycia społecznego.
3. Brak uzasadnienia: Brak uzasadnienia interesu pracodawcy w zastosowaniu zakazu.

Zakaz konkurencji przy umowach B2B

Zakres i warunki zakazu konkurencji:

1. Czas obowiązywania: Może obowiązywać w trakcie trwania umowy oraz po jej zakończeniu.
2. Odszkodowanie: Strony mogą, ale nie muszą, ustalać odszkodowanie za przestrzeganie zakazu konkurencji po zakończeniu współpracy. Brak obowiązku ustawowego wypłaty odszkodowania.
3. Forma: Powinien być zawarty na piśmie, aby uniknąć sporów interpretacyjnych.
4. Zakres: Musi być precyzyjnie określony, podobnie jak w przypadku umowy o pracę.

Kiedy jest nieważny:

1. Nadmierny zakres: Podobnie jak przy umowach o pracę, zbyt szeroki zakres może być uznany za nieważny.
2. Naruszenie zasad swobody gospodarczej: Zakaz konkurencji nie może naruszać zasad swobody działalności gospodarczej i powinien być uzasadniony ochroną uzasadnionych interesów strony zlecającej.

Kluczowe różnice między zakazem konkurencji przy umowach o pracę a umowach B2B

1. Odszkodowanie:
   • Umowy o pracę: Odszkodowanie jest obowiązkowe i wynosi co najmniej 25% wynagrodzenia pracownika.
   • Umowy B2B: Odszkodowanie nie jest obowiązkowe i zależy od ustaleń między stronami.
2. Zakres regulacji prawnych:
   • Umowy o pracę: Szczegółowo regulowane przez Kodeks pracy.
   • Umowy B2B: Regulowane głównie przez Kodeks cywilny, co daje większą swobodę w kształtowaniu treści umowy.
3. Sankcje za naruszenie:
   • Umowy o pracę: Pracodawca może domagać się odszkodowania za naruszenie zakazu konkurencji.
   • Umowy B2B: Sankcje za naruszenie są ustalane w umowie i mogą obejmować kary umowne.
4. Zasady swobody umów:
   • Umowy o pracę: Ograniczone przepisami prawa pracy.
   • Umowy B2B: Większa swoboda kontraktowa, z uwzględnieniem ogólnych zasad prawa cywilnego.

Zakaz konkurencji, niezależnie od formy umowy, musi być starannie sformułowany, aby skutecznie chronić interesy firmy i jednocześnie pozostawać w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawnymi.